Móп զᴜà ᴠô ɡɪá ɴɡᴜʏễп Тгãɪ Ԁùпɡ ᴆể Ьáᴏ һɪếᴜ ᴄһᴏ ᴄһɑ.

                             Nguồn ảnh: tuanhnguyen
Cổ nhân có câu “bách thiện hiếu vi tiên” nghĩa là trăm điều thiện thì hiếu là đứng đầu, nếu không có hiếu thì cũng chẳng còn tiêu chuẩn làm người nữa. Trong sử Việt có nhiều tấm gương về chữ hiếu.

Lấy Giang Sơn Xã Tắc làm đại cuộc để báo hiếu

Nguyễn Phi Khanh làm quan dưới Triều nhà Hồ, giữ chức Đại lý tự khanh kiêm Trung thư Thị lang. Khi quân Minh sang xâm lược, đánh bại nhà Hồ, ông bị Ьắт ᴠà ɡɪảɪ về Trung Quốc.


Nguyễn Phi Khanh có người con là Nguyễn Trãi rất hiếu thảo, năm ấy đã 27 tuổi, thấy cha Ьị Ьắт thì khóc lóc. Khi Nguyễn Phi Khanh Ьị ɡɪảɪ về phương bắc, Nguyễn Trãi quyết đi theo để mãi ở bên cạnh chăm sóc cha mình Dù Nguyễn Phi Khanh không đồng ý.

Tuy nhiên khi đến ải Nam Quan, nơi phân định biên giới hai nước thì Nguyễn Phi Khanh nhất quyết Ьắт ᴄᴏп mình phải quay trở về.

Nguyễn Phi Khanh hiểu rõ con mình là một nhân tài, ông ngoại Nguyễn Trãi là Trần Nguyên Đán khi xem tử vi cho cháu mình đã biết rằng Nguyễn Trãi sau này là anh hùng dân tộc , vì thế mà dù Nguyễn Trãi hiếu thảo một lòng theo cha, nhưng Nguyễn Phi Khanh vẫn nhất quyết yêu cầu con mình quay trở lại.

Để thuyết phục con mình quay về, Nguyễn Phi Khanh đã nói rằng nuôi chí đánh bại quân Minh, bảo vệ Giang Sơn Xã Tắc mới làm tròn đại hiếu.

Nguyễn Trãi trở về, Nguyễn Phi Khanh thân ở nơi xứ người nhưng tâm lại hướng về Giang Sơn chờ tin từ đứa con của mình.


Năm 1420 Nguyễn Trãi gia nhập nghĩa quân Lam Sơn với quyển sách “bình Ngô” nêu rõ kế sách đánh quân Minh, được chủ tướng Lê Lợi tin tưởng.

Từ ngày có Nguyễn Trãi tham gia, nghĩa quân Lam Sơn có sách lược rõ ràng chứ không còn mơ hồ như trước. Từ thế yếu phải chống chọi quân Minh đã giành nhiều chiến thắng và ngày càng lớn mạnh. Rồi nắm thế chủ động, hết tiến về phía nam lại tiến ra bắc, tiến quân đến đâu giành thắng lợi đến đó.

Quân Minh phải cho Vương Thông mang 5 vạn viện binh sang, hợp với 5 vạn quân có sẵn ở Giao Chỉ thành 10 vạn nhưng vẫn bị đánh bại. Đến lượt Liễu Thăng cùng Mộc Thạnh đem 15 vạn viện binh kéo sang cũng bị đại bại, thậm chí chủ tướng Liễu Thăng bị tử trận.

Lúc này việc đánh quân Minh đang bị vây chặt trong các thành rất dễ dàng, nhưng với tấm lòng nhân nghĩa, Nguyễn Trãi muốn quân Minh đầu hàng để bớt hao tổn nhân mạng hai bên, ông đã nhiều lần viết thư cho Vương Thông mong quân Minh đầu hàng, thậm chí ông một mình 5 lần vào thanh Đông Quan khuyên 10 vạn quân Minh đầu hàng sẽ được tha chết và cấp đầy đủ ngựa thuyền cùng lương thực cho về nước.

Nguyễn Trãi khóc cha tại ải Nam Quan. (Ảnh từ Tranh truyện lịch sử Việt Nam) tindachieu.org

Trước sự kiên nhẫn và tấm lòng đại nghĩa của Nguyễn Trãi, 10 vạn quân Minh đã đầu hàng và được cấp đầy ngủ ngựa thuyền cùng lương thực về nước. Khiến quân Minh thua trận dù tủ hổ nhưng phải tâm phục khẩu phục, sau này không còn nghĩa đến chuyện nam tiến nữa,


Đó cũng là kết quả có được nhờ dùng nhân nghĩa để đối ngoại, đó cũng chính là việc làm của bậc Thánh nhân. Đó cũng là tư tưởng “việc nhân nghĩa cốt ở yên dân” của Nguyễn Trãi.

Năm 1427 quân Minh đầu hàng, được tha chết về nước, thì 1 năm sau vào năm 1428 ở Trung Quốc, Nguyễn Phi Khanh cũng mất thọ 73 tuổi. Ông mất nhưng hẳn rằng cảm thấy hài lòng vì đứa con hiếu thảo của mình đã làm đúng lời dặn dò của mình khi xưa, đó là đánh đuổi quân Minh, giành lại được Giang Sơn Xã Tắc.

Nguyễn Phi Khanh trước khi mất hẳn cũng hài lòng và tự hào khi người con của ông đâu chỉ giành lại Giang Sơn Xã Tắc, mà còn thể hiện tấm lòng đại nghĩa tha chết cho 10 vạn đại quân, uy danh của việc làm đại nghĩa ấy vang xa đến tận Trung Quốc.

Khi Nguyễn Phi Khanh mất, Thượng thư nhà Minh là Hoàng Phúc liền tìm cách cho con ông là Nguyễn Phi Hùng (em Nguyễn Trãi) đưa hài cốt về nước chôn cất tại núi Đá Bạc, Người đời sau gọi núi đó là núi Báo Ân hay núi Báo Đức, hoặc còn gọi là núi Báo Vọng, thuộc huyện Chí Linh, tỉnh Hải Dương ngày nay. Ngôi mộ của ông vẫn còn cho đến ngày nay.

Sở dĩ Hoàng Phúc làm việc này là vì đại ân đại đức của Nguyễn Trãi. Năm 1427 Hoàng Phúc bị bắt và thành tù binh của Nguyễn Trãi, nhưng được Nguyễn Trãi đối xử rất tốt, sau đó lại được cấp đầy đủ lương thực cùng 10 vạn quân về nước. Về thế mà không chỉ Hoàng Phúc mà cả quân tướng nhà Minh đều rất cảm kích ơn nghĩa này. Vì thế mà hài cốt của Nguyễn Phi Khanh được đưa về nước mà hầu như không gặp trở ngại nào.

Đăng Dũng biên tập

Nguồn: tindachieu.org