Mình Yêu Ai Nhất?

Nhân tết Trung Thu năm Canh Ngọ (1990), Hòa thượng Thanh Từ nói pháp thoại nầy với chư Tăng Ni tại Thiền viện Thường Chiếu.

oOo

Tết Trung Thu năm nay, tôi đặt một câu hỏi cho quí vị:

-- Quí vị biết trên đời nầy mình yêu ai nhất không?

Tôi xin kể một câu chuyện xuất xứ từ kinh A Hàm:

"Một hôm vua Ba Tư Nặc hỏi phu nhân Mạt Lợi:

-- Trên đời nầy ái khanh yêu ai nhất?

Phu nhân Mạt Lợi đáp:

-- Dĩ nhiên, người thiếp yêu nhất chính là bệ hạ.

Vua Ba Tư Nặc nói:

-- Trẫm cũng đoán rằng khanh sẽ nói như thế.

Phu nhân Mạt Lợi mỉm cười:

-- Tâu bệ hạ, nếu thánh thượng cho phép, thần thiếp sẽ nói khác đi một tí, nhưng xác thực hơn.

Vua Ba Tư Nặc bảo:

-- Khanh cứ nói!

Phu nhân Mạt Lợi thưa:

-- Tâu bệ hạ, người mà thần thiếp yêu quí nhất, chính là thần thiếp.

Vua Ba Tư Nặc ngạc nhiên:

-- Sao? Mình lại yêu mình? Trẫm không hiểu khanh muốn nói gì?

Phu nhân Mạt Lợi thưa:

-- Tâu bệ hạ, vì có ái trọng tự ngã mình, nên thần thiếp mới yêu thương bệ hạ, vì bệ hạ là người đem lại hạnh phúc cho cái tự ngã nầy.

Vua Ba Tư Nặc nói:

-- Trẫm biết điều đó, nhưng vẫn chưa hiểu rõ ý khanh.

Phu nhân Mạt Lợi dè dặt:

-- Tâu bệ hạ, thần thiếp mạn phép nêu ra một câu hỏi: "Trên đời nầy bệ hạ yêu thương ai nhất?"

Vua Ba Tư Nặc cười:

-- Ái khanh chứ còn ai!

Phu nhân Mạt Lợi hỏi tiếp:

-- Giả sử thần thiếp yêu thương một người đàn ông khác thì bệ hạ sẽ làm gì?

Vua Ba Tư Nặc lúng túng:

-- �, trẫm sẽ..., trẫm sẽ...

Phu nhân Mạt Lợi tiếp lời:

-- Bệ hạ sẽ nổi trận lôi đình, chém đầu thần thiếp ngay lập tức phải không?

Vua Ba Tư Nặc giả lả:

-- Khanh hỏi rắc rối quá! Rắc rối thật!

Phu nhân Mạt Lợi hỏi:

-- Tâu bệ hạ, có đúng thế không ạ?

Vua Ba Tư Nặc đáp:

-- �... à...

Phu nhân Mạt Lợi hỏi dồn:

-- Ðúng, phải không bệ hạ?

Vua Ba Tư Nặc im lặng giây lâu, nói:

-- Có lẽ khanh nói đúng.

Phu nhân Mạt Lợi nói:

-- Thế là bệ hạ đã đáp câu hỏi của thần thiếp rồi!" 

Yêu người ta nhất đời mà người ta yêu kẻ khác thì chặt đầu. Như vậy có yêu nhất đời chưa? Nếu yêu nhất đời thật, thì dù người ta có yêu ai khác, mình cũng vẫn yêu họ. Thế mà người ta không thương mình thì mình chặt đầu, vậy thương đó là vì ai? Thương đó là vì mình! Mình chỉ thương mình thôi! Tất cả mọi đối tượng mà mình thương mến đều vì mình mà mình thương, thương người qua tự ngã của mình đó vậy.

Hôm sau vua Ba Tư Nặc xa giá đến tinh xá Kỳ Viên thăm Phật, và trình bày câu chuyện đối đáp giữa vua và hoàng hậu. Phật xác nhận ý kiến của phu nhân Mạt Lợi qua bài kệ như sau:

Tâm ta đi cùng khắp
Tất cả mọi phương trời
Cũng không tìm thấy được
Ai thân hơn tự ngã
Ði tìm khắp phương trời
Cũng không tìm đâu thấy
Ai thân hơn tự ngã
Vậy ai yêu tự ngã
Chớ hại tự ngã người.

Ðó là lời xác nhận của Phật: Chúng sanh yêu tự ngã mình hơn hết

. Hầu hết chúng ta thương ai, mến ai là vì người đó thương mình, giúp mình, đem sự lợi lạc, an ổn cho mình. Nếu không như vậy chắc mình không còn thương họ. Như vậy, cái thương đó là cái thương vì bản ngã.

LH sưu tầm.